"ဗုဒၶဘာသာနုိင္ငံမ်ား က်ဆုံးခဲ့ရျခင္းအေၾကာင္းကုိ သုံးသပ္ျခင္း" (Private Diary)

မန္း မ ဘ သ
"ဗုဒၶဘာသာနုိင္ငံမ်ား က်ဆုံးခဲ့ရျခင္းအေၾကာင္းကုိ သုံးသပ္ျခင္း"
************************************************************
******
ဗုဒၶဘာသာနုိင္ငံမ်ား ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ရျခင္း၊ က်ဆုံးခဲ့ရျခင္း၊ အင္အားနည္းပါးခဲ့ရျခင္း အေၾ
ကာင္းေတြရဲ႕ ဇစ္ျမစ္က "သာသနံနာမ ရာဇပဓာနံ" ဆုိသကဲ့သုိ႔ သာသနာဆုိတာ တုိင္းျပ
ည္အုပ္ခ်ဳပ္မင္းလုပ္သူေတြရဲ႕ အေပၚမွာ မ်ားစြာမွီတည္ေနရကား မင္းယုတ္မင္းညံ့၊ မိစၦာဒိ႒ိ
မင္းတုိ႕ေၾကာင့္ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်ရမည္ ျဖစ္သည္။ မင္းယုတ္၊ မင္းညံ့၊ မိစၦာဒိ႒ိမင္းတုိ႔ေပၚ
ေပါက္လာရင္ေတာ့ သာသနာအတြက္ အႏၱရာယ္ က်ေရာက္ေလေတာ့၏။ သာသနာက်ဆုံး
ရျခင္း အားနည္းရျခင္းကား အေၾကာင္းအရာမ်ားစြာထဲက ထုိမင္းယုတ္ မင္းညံ့တုိ႕ေၾကာင့္
ဆုိတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္လည္း အပါအဝင္ပါ။
သာသနာတုိးတက္ တည္တံ့ ျပန္႔ပြားရျခင္းအေၾကာင္းကား သာသနာျပဳ မင္းတုိ႔၏ ေထာက္
ပ့ံမႈေၾကာင့္ဟု ဆုိရမည္ျဖစ္၏။ ဗုဒၶဘာသာ မူလအရင္းအျမစ္နုိင္ငံမ်ားျဖစ္တဲ့ အိႏၵိယ၊ နီေပါ
၊ သာသနာ့သမုိင္းတစ္ေလ်ွာက္မွာ သုဝဏၰဘူမိ (Golden land)ဟု နာမည္ေက်ာ္ၾကားခ
ဲ့တဲ့ အင္ဒုိ၊ မေလး၊ အာဖဂန္ နုိင္ငံမ်ားကုိ ျပန္လည္သုံးသပ္ၾကည့္လ်ွင္ သာသနာအေရာင္အ
ဝါ တစ္ခ်ိန္က ထြန္းလင္းေတာက္ပ ခဲ့ဖူး၏။ ဘာေၾကာင့္ သာသနာအေရာင္ ထြန္းလင္းခဲ့ပါ
မူ သာသနာျပဳမင္းတုိ႔၏ ေထာက္ပံ့မႈေၾကာင့္ဟု ဆုိနုိင္မည္ ျဖစ္၏။
အိႏၵိယနုိင္ငံ၊ နီေပါ၊ အာဖဂန္၊ အင္ဒို၊ မေလး စတဲ့နုိင္ငံမ်ား ဘာေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာက်ဆုံး
ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ရ လည္းဆုိရင္ မင္းဆုိး မင္းည့ံ မင္းယုတ္ မင္းစုတ္ မိစၦာဒိ႒ိမင္းတုိ႔၏ သာသ
နာျပဳ ရဟန္းေတာ္တုိ႕အား သတ္ျဖတ္ညွဥ္းဆဲျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ဗုဒၶဘာသာဝင္
တုိင္းသူျပည္သားတုိ႕အား သတ္ျဖတ္ ျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ မိစၦာဒိ႒ိ မင္းျဖစ္သည္ႏွ
င့္ေလ်ွာ္ညီစြာ ၄င္းတုိ႔၏ ဘာသာကုိ ခ်ီးျမွင့္ျခင္းေၾကာင့္ဟု သုံးသပ္ရမည္ျဖစ္၏။ မိစၦာဒိ႒ိမ
င္းယုတ္ေပၚေပါက္လာသည္ႏွင့္ အညီ ဆန္႔က်င္ဘက္ ဘာသာဝင္မ်ားအား ဘာသာေရး ညွ
ဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈ(Religious Persecution) ဆုိတာ မုခ်ေပၚလာတာပါ။
ဗုဒၶဘာသာ သမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ ပထမဆုံး အျဖစ္ ဗုဒၶဘာသာညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈဟာ
အိႏၵိယမွာ သုဂၤမင္းမ်ား လက္ထက္မွာ ျဖစ္ေပၚခဲ့တာပါ။ ပုႆိမၾတမင္းဟာ မိစၦာဒိ႒ိအယူရွိတဲ့
မင္းပါ။ ဒီမင္းဟာ ဗုဒၶဘာသာကုိ ၾကည္ညိဳခဲ့တဲ့ ေမာရိယမင္းဆက္ ပ်က္စီးျပီး ဘီစီ ၂-ရာစု
မွာ ေပၚလာတဲ့ သုဂၤမင္းဆက္က မင္းတစ္ပါးပါ။ ထုိမင္းက ဗုဒၶဘာသာကုိ အျမစ္မက်န္ေအ
ာင္ ဆြဲနႈတ္ပစ္မည္ဆုိတဲ့ အဓိ႒ာန္နဲ႕ သာသနာျပဳ ဗုဒၶဘာသာရဟန္းေတာ္မ်ား၊ ဘုန္းၾကီးေ
က်ာင္းမ်ားစြာကုိ ဖ်က္ဆီးခဲ့တဲ့ မင္းဟု ဒိဗ်ာဓန မွတ္တမ္းမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ဒီမင္းဟာ ဗုဒ
ၶဘာသာ ရဟန္း သာမေဏတစ္ပါးရဲ႕ ဦးေခါင္းတစ္လုံး သူ႕ကုိဆက္သနုိင္ရင္ အသျပာ တစ္
ရာ ဆုခ်ီးျမွင့္မည္ဟု အမိန္႔ျပန္ခဲ့တဲ့မင္းပါ။ ဗုဒၶဘာသာကုိ ႏွိမ္ႏွင္းေအာင္ျမင္တဲ့ အထိမ္းအ
မွတ္ အျဖစ္ ဘီစီ-၂ရာစုမွာ ျမင္းတစ္ေကာင္ကုိ ယဇ္ပူေဇာ္ပြဲၾကီးပင္ က်င္းပခဲ့သူပါ။
ကႆမိယျပည္နယ္က ဟန္းဘုရင္နာရာ၊ ဟန္းဘုရင္နာရာေနာက္ ဆက္ခံတဲ့ မဟိရာကုလဘု
ရင္၊ ထုိဘုရင္ႏွစ္ေယာက္ကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းၾကီးေက်ာင္း၊ ေစတီပုထုိး၊ ရဟန္းသံဃာ
ေပါင္းမ်ားစြာကုိ သတ္ျဖတ္ ဖ်က္ဆီးခဲ့ပါတယ္။ ဂုတၱမင္းဆက္ (၆၁၉-၆၃၇ ေအဒီ)က ဘဂၤ
လာျပည္နယ္ရဲ႕ ဘုရင္ ဟာရႆမင္းရဲ႕ညီေတာ္ ဘုရင္ သသကမင္းဟာ ဗုဒၶဂယာမွာရွိတဲ့ မဟ
ာေဗာဓိပင္ကုိ အျမစ္ကလွန္တူးျပီး မီး႐ႈိ႕ဖ်က္ဆီးပစ္သည့္အျပင္ ပါတလိပုဋ္မွာရွိတဲ့ ဗုဒၶေျခ
ေတာ္ရာ ေက်ာက္ျပားကုိလည္း ဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့ပါတယ္။ သူဖ်က္ဆီးခဲ့တဲ့ မဟာေဗာဓိပင္ကုိ ေ
ဒသဘုရင္ခံ ပူရာဏဝါမန္က ျပန္လည္ စုိက္ပ်ဳိးခဲ့ပါတယ္။ ေအဒီ-၁၂စုမွာ ကမၻာေက်ာ္နာလ
ႏၵာတကၠသုိလ္အျပင္၊ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းမ်ား၊ ေစတီပုထုိး၊ ရဟန္းသံဃာမ်ားကုိ တူရဂီႏ
ြယ္ဖြား မူဆလင္စစ္ဗိုလ္မိုဟာမက္ ဘက္ခီးယာခီးဂ်ီး (MuhammadBakhti
yanKhaLji)၏ စစ္သည္အလံုးအရင္းျဖင္႔ သတ္ျဖတ္ဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဤသုိ႔ျဖင့္ ဗု
ဒၶဘာသာ အိႏၵိယမွာက်ဆုံးသြားခဲ့တာပါ။
အင္ဒုိ၊ မေလး၊ အာဖဂန္တုိ႔မွာလည္း ဘာသာျခားမ်ားတစ္စတစ္စ ဝင္ေရာက္လာျခင္း၊ ေဒ
သခံ ဗုဒၶဘာသာဝင္ မိန္းကေလးမ်ားအား လက္ထပ္၍ လူဦးေရးတုိးပြားေအာင္ သားသမီး
ရသေလာက္ေမြးကာ လူေဖာက္ သာသနာျပဳျခင္း၊ လူဦးေရတုိးလာေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ ဘာသာ
ဝင္ကုိ ဘုရင္တင္ေျမွာက္၍ ဆန္႔က်င္ဘက္ ဘာသာမ်ားကုိ ႏွိပ္ကြက္ဖ်က္ဆီးျခင္း၊ ဘာသာဝ
င္တုိ႔၏ အထြက္အထိပ္ထားရာ သာသနိက အေဆာက္အအုံမ်ားဖ်က္ဆီးျခင္း၊ မ်ားျပဳလုပ္ခဲ့
တာပါ။ အင္ဒိုနီးရွားမွာဆုိ ဗုဒၶဘာသာဘုရင္ကုိျဖဳတ္ခ် ဘာသာျခားစူလ္တန္ဘုရင္ကုိ တင္ေ
ျမွာက္၍ ေဗာေဓာဗုေဒၶါေစတီၾကီးကုိ ဖ်က္ဆီးလုိက္တာ သက္ေသပါ။
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆုိလုိခ်င္တာက ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား ဗုဒၶဘာသာနုိင္ငံမ်ားမွ ေသြဖယ္အားနည္
း က်ဆုံးခဲ့တာ မင္းဆုိး မင္းယုတ္မ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ျခင္း၊ ထုိမင္းဆုိးမင္းယုတ္မ်ား ႏွိပ္စက္ေစာ္
ကားနုိင္တာဟာ ထုိမင္းတုိ႔၏ ဘာသာဝင္မ်ား အင္အားၾကီးမားျခင္း၊ ထုိအင္အားၾကီးမားမ
ႈမွာလည္း ဆန္႔က်င္ဘက္ ဘာသာဝင္မ်ားကုိ လက္ထက္ထိမ္းျမားျခင္းလည္းပါဝင္ေသာေၾက
ာင့္ ျမန္မာနုိင္ငံအေနျဖင့္လည္း ေခတ္အဆက္ဆက္ ဗုဒၶဘာသာ ကြယ္ေပ်ာက္ခဲ့ရေသာ နုိင္
ငံမ်ား၏ သမုိင္းကုိ သံေဝဂယူ၍ မင္းဆုိး မင္းယုတ္ မိစၦာဒိ႒ိမင္းမ်ား မေပၚေပါက္လာေအာ
င္၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအေနျဖင့္ ဘာသာျခားမ်ား အင္အားေကာင္းေအာင္ ဘာသာျခားမ်ားအာ
း လက္ထပ္ျခင္းမႈ မျပဳမိရေလေအာင္ မိမိဘာသာကုိ အေကာင္းဆုံး ကာကြယ္ေစလုိေသာ
ဆႏၵျဖင့္ တင္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။
အရွင္ဝိမလဝံသ(နာလႏၵာတကၠသုိလ္)

--
Sent from Yandex.Mail for mobile: http://m.ya.ru/ymail