"ဓုတင္တစ္ဆယ့္သုံးပါး(ဓုတင္အေ ၾကာင္းသိေကာင္းစရာ)"

The Express Times
"ဓုတင္တစ္ဆယ့္သုံးပါး(ဓုတင္အေ
ၾကာင္းသိေကာင္းစရာ)"
========================================
တစ္ခ်ဳိ့ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဓူတင္ဟုေခၚေဝၚတတ္ၾကတယ္။ဓူတ
င္ မဟုတ္ပါဘူး ဓုတင္ပါ။ဓုတဂၤဆုိတဲ့ပါဠိပုဒ္ကေန ဆင္းသက္လ
ာတာပါ။ဓုတဂၤ = ဓုတင္
ဓုတင္ဆုိသည္မွာ ကိေလသာတုိ႔ကုိ တဒဂၤပဟာန္အားျဖင့္ ခါထုတ္
ဖ်တ္စီးတတ္ေသာ အက်င့္ကုိ ဓုတင္လုိ႔ေခၚတာပါ။ထုိကဲ့သုိ႔ ကိေလသ
ာ တုိ႔ကုိ တဒဂၤ အားျဖင့္ စြန္႔ပယ္ေနျခင္းကုိ ဓုတင္ေဆာ
င္သည္ဟုေခၚပါတယ္။
ဓုတင္က တစ္ဆယ့္သုံးပါးထိရွိပါတယ္။အဲဒါေတြက
(၁)။ပံ့သကူ ဓုတင္ =ပံ့သကူသကၤန္းကုိ ဝတ္ရုံသုံးေဆာင္ေသာအက်င့္
။
(၂)။တိစီဝရိတ္ ဓုတင္ =သကၤန္းသုံးထည္ကုိသာ ဝတ္ရုံသုံးေဆာင္ေ
သာအက်င့္။
(၃)။ပိ႑ပါတ္ ဓုတင္ =ဆြမ္းခံ၍ စားေသာ အက်င့္။
(၄)။သပဒါနာစာရိကဓုတင္=အိမ္စဥ္ မေက်ာ္ပဲ ဆြမ္းခံေသာ
အက်င့္။
(၅)။ဧကသနိက္ ဓုတင္ =တစ္ေနရာတည္း၌ ဣရိယာပုတ္ မေျပာင္
းပဲ စားေသာ အက်င့္။
(၆)။ပတၱပုိဏ္ ဓုတင္ =စားခြက္ တစ္ခုတည္း၌သာ စားဖြယ္အာ
းလုံးထည့္၍ စားေသးအက်င့္။
(၇)။ခလုတ္ပစၦာဘတ္ဓုတင္=ေတာ္ျပီဟု တားျမစ္ျပီးေနာက္
စားေကာင္းေသာ ဝိနည္းကံျပဳထားေသာ
စားဖြယ္ကုိပင္မစားေတာ့ေသာ အက်င့္။
(၈)။အာရညကင္ ဓုတင္တ =ေတာရေက်ာင္း၌ ေနေသာ အက်င့္။
(၉)။ရုကၡမူ ဓုတင္ =သစ္ပင္ေအာက္၌ ေနေသာ အက်င့္။
(၁၀)။ေဗာၻာကာသိက ဓုတင္=အမုိးမရွိေသာ လဟာျပင္၌ေနေ
သာ အက်င့္။
(၁၁)။သုႆာန္ ဓုတင္ = သုႆန္၌ေနေသာ အက်င့္။
(၁၂)။ယထာသႏၱတိ ဓုတင္ = မိမိအတြက္ ခ်ထားေသာ ေက်ာင္းအိ
ပ္ရာ ေနရာ၌သာ
ေနေသာအက်င့္။
(၁၃)။နိသဇၨိ ဓုတင္ = မေလ်ာင္းပဲ သြား၊ရပ္၊ထုိင္၊ဣရိယာ
ပုတ္ျဖင့္သာ ေနေသာ
အက်င့္အားျဖင့္ (၁၃)ပါးရွိပါတယ္။
(၁)။ပ့ံသကူ ဓုတင္
ပ့ံသကူ ဓုတင္ ေဆာက္တည္ေသာ ရဟန္းက တစ္စုံတစ္ေယာက္က လွဴဒါ
န္းတဲ့ သကၤန္းကုိ မဝတ္ရုံရပါဘူး၊ဆုိလုိတာက သူတစ္ပါး စြန္႔
ပစ္ထားတဲ့ အဝတ္မ်ားကုိ ေကာက္ယူ ေလ်ွာ္ဖြပ္
ခ်ဳပ္ဆုိးျပီး ဝတ္ရုံရပါတယ္။ဒါကုိ ပံ့သကူဓုတင္ လုိ႔ေခၚတာပါ
။အကယ္၍ တစ္စုံတစ္ေယာက္လွဴတဲ့
သကၤန္းကုိ ဝတ္ရုံလုိက္မယ္ဆုိရင္ ပံ့သကူ ဓုတင္ပ်က္ပါတယ္။ပ်က္လွ်င္ ျ
ပန္ျပီးေဆာက္တည္လုိ႔ရပါတယ္။
(၂)။တိစီဝရိတ္ ဓုတင္
တိစီဝရိတ္ ဓုတင္ေဆာက္တည္တဲ့ရဟန္းက ခါးဝတ္(သင္းပုိင္)၊ကုိယ္ရုံ
(ဧကသီ)၊
ဒုကုဋ္(ႏွစ္ထပ္သကၤန္း) ဟူေသာ သုံးထည္ေသာ သကၤန္းကုိ ဝတ္ရုံသုံ
းေဆာင္
ရတာပါ။သုံးထည္အထက္ ပုိ၍ သုံးေဆာင္မိလွ်င္ တိစီဝရိတ္ဓုတင္ ပ်က္
စီးပါတယ္။
(၃)။ပိ႑ပါတ္ဓုတင္
ပိ႑ပါတ္ဓုတင္ေဆာင္တဲ့ ရဟန္းက ဆြမ္းခံ၍ ရတဲ့ဆြမ္းကုိသာဘ
ုဥ္းေပးရပါတယ္။ပင့္ဖိတ္လုိ႔ကပ္တဲ့
ဆြမ္းကုိ မဘုဥ္းေပးရပါဘူး။ဆြမ္းခံလုိ႔ရတဲ့ဆြမ္းမွတစ္ပ
ါး ပင့္ဖိတ္ကပ္လွဴတဲ့ဆြမ္းကုိဘုဥ္းေပးလုိက္မယ္
ဆုိရင္ ပိ႑ပါတ္ ဓုတင္ပ်က္ပါတယ္။
(၄)။သပဒါန စာရိက ဓုတင္
ထုိ ဓုတင္ကုိ ေဆာက္တည္ေသာ ရဟန္းရဟန္းက အိမ္စဥ္ မေက်ာ္ပဲ အိ
မ္စဥ္လုိက္တုိင္းဆြမ္းရပ္ရပါ
တယ္။သုိ႔ေသာ္ ေဘးရန္ ရွိေသာ အိမ္ လမ္း၊ ရြာ စသည္တုိ႔ကုိလ
ည္းေကာင္း၊ဆြမ္းမေလာင္းေသာ
အိမ္ လမ္း ရြာ စသည္တုိ႔ကုိလည္းေကာင္း ေက်ာ္သြားနုိင္ပါတ
ယ္။ဒါေပမယ့္ မက္ေမာေသာ တဏွာေလာဘအျဖစ္နဲ႔ေတာ့ အိမ္
စဥ္ကုိေက်ာ္လုိ႔မရပါ။ေက်ာ္မည္ဆုိပါက ထုိဓုတင္ပ်က္ပါတယ္။
(၅)။ဧကာသနိက္ ဓုတင္
ထုိဓုတင္ကုိ ေဆာင္တဲ့ရဟန္းက တစ္ေန႔လ်ွင္ တစ္ေနရာတည္း၌ တစ္
ထုိင္တည္းေသာ ဣရိယာပုတ္ ျဖင့္သာ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးရျခင္း
ကုိဆုိလုိတာပါ။ႏွစ္ေနရာ ၊သုံးေနရာ စသည္ျဖင့္ ေနရာမ်ား
၌ဆြမ္းဘုဥ္းမေပးရပါဘူး။ထုိသုိ႔ျပဳမည္ဆုိပါက ထုိ ဓုတင္ပ်က္
ပါတယ္။
(၆)။ပတၱပုိဏ္ ဓုတင္
ထုိဓုတင္ကုိေဆာင္တဲ့ ရဟန္းက ခဲဖြယ္ ေဘာဇဥ္ကုိ တစ္ခြက္တည္း၊
တစ္သပိတ္တည္း၌ပင္လ်ွင္ ထည့္၍စားရပါတယ္။ႏွစ္ခြက္၊သုံးခြ
က္ ထည့္ျပီးမစားရပါဘူး။တစ္ခြက္တည္းမွာပင္ စားဖြယ္အ
ား
လုံးကုိ ေရာေမႊ၍ျဖစ္ေစ။တစ္မ်ဳိးျပီးမွ တစ္မ်ဳိးျဖစ္ေစစာ
းရပါတယ္။ေအာက္ထစ္ဆုံးအားျဖင့္ သစ္
ရြတ္စိမ္းကုိမူ လက္မွာကုိင္ျပီးေတာ့ စားနုိင္ပါတယ္။ဓုတင္မပ်
က္ပါ။သုိ႔ေသာ္လက္ျဖင့္ကုိင္ျပီး စားမည္
ဆုိပါက ၾကည္၍မေလ်ာ္သျဖင့္ သပိတ္ထဲ၌ ထည့္စားျခင္းသာလ်ွင္
အေကာင္းဆုံးျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ႏွစ္ခုေျမာက္ စားခြက္ သပိတ္ကုိထည့္စားမည္ဆုိပါ
က ထုိဓုတင္ပ်က္ပါတယ္။
(၇)။ခလုပစာၦဘတ္ ဓုတင္
ထုိဓုတင္ကုိေဆာင္တဲ့ရဟန္းက ဆြမ္းစားစဥ္ ေတာ္ျပီ၊ဗုိက္ျပည့္
ျပီ ထပ္မထည့္နဲ႔ေတာ့ဟု တားျမစ္ျပီးမွေနာက္ထပ္ ထပ္စား
လုိျပန္၍ အတိရိတ္ဝိနည္းကံ စားထုိက္ေသာ ကံကုိ ဒကာမစီမံေသာ္လ
ည္း ဆြမ္းေဘာဇဥ္ကုိမစားရပါ။စားမည္ဆုိပါက ဓုတင္ပ်က္ပ
ါတယ္။(ထုိဓုတင္မေဆာင္ေသာ ရဟန္းမ်ားက်ေတာ့ ေတာ္ျပီဟုတ
ားျမစ္ေသာ္လည္း တစ္ဖန္ ဒကာ ဝိနည္းကံနဲ႔ ေလွ်ာ္ညီေအာင္စီ
မံမည္ဆုိပါကစားေကာင္း
စားေကာင္းပါတယ္)။
(၈)။အာရညကင္ဓုတင္
ထုိဓုတင္ကုိေဆာင္တဲ့ရဟန္းသည္ အနီးဆုံးရြာနဲ႔ ေလးအတတ္သင္ဆ
ရာ၏ ညွဳိ့တင္ထားေသာ ေလးႏွင့္ အျပန္ငါးရာ အနည္းဆုံးေဝ
းကြားေသာေတာရေက်ာင္းမွာ ေနရပါတယ္။အေၾကာင္းကိ
စၥရွိလွ်င္
ရြာအတြင္း၌ေနနုိင္ေသာ္လည္း အရုဏ္မတက္မီ ေတာရေက်ာင္း
သုိ႔ျပန္လာျပီး ထုိေက်ာင္း၌ပင္လွ်င္ အရုဏ္တက္ရပါတယ္။က်ိန္း
စက္ရပါတယ္။ရြာေက်ာင္းမွာေနလုိစိတ္ျဖင့္ အရုဏ္တက္ခ်ိန္တြ
င္ရြာေက်ာင္း၌ေနမည္ဆုိပါက အာရညကင္(ေတာရ) ဓုတင္ပ်က္ပ
ါတယ္။
(၉)။ရုကၡမူလဓုတင္
ထုိဓုတင္ကုိေဆာက္တည္ေသာရဟန္းက အုတ္ၾကြပ္၊ေက်ာက္ျပား၊
အဂၤေတ၊သက္ကယ္၊သစ္ရြတ္
စသည္တစ္ခုခုျဖင့္ မုိးထားတဲ့ အရိပ္အာဝါသမွာ သီတင္းမသုံးရ
ပါဘူး။သစ္ပင္ေအာက္၌ပင္လ်ွင္
သီတင္းသုံးရပါတယ္။ဓုတင္ေဆာင္ ပုဂၢဳိလ္ အျမတ္စား၊အလတ္စ
ား၊အညံ့စားဟု သုံးမ်ဳိးသုံးစား
ရွိသည့္အနက္ အျမတ္စားပုဂၢဳိလ္မွာ သစ္ပင္ေကာင္းကုိမေရြးေ
တာ့ပဲ မည့္သည္သစ္ပင္ေအာက္၌
မဆုိ ေနရပါတယ္။အလတ္စားပုဂၢဳိလ္ကေတာ့ သစ္ပင္ေအာက္ကုိ ေ
ရာက္လာသူမ်ားကုိ အရွင္းခုိင္းခြင့္ရွိပါတယ္။အညံ့စားပုဂၢဳိလ္
ကေတာ့ ေက်ာင္းသား သာမေဏတုိ႔ကုိ သစ္ရြတ္ရွင္း၊သဲခင္း၊
နံရံကာ တံခါးတပ္ေစလ်ွက္ ေနခြင့္ရွိပါတယ္။
အမုိးမုိးထားတဲ့ အရိပ္အာဝါသ ေအာက္တြင္ေနရင္ေတာ့ ထုိဓုတ
င္ပ်က္ေတာ့သည္။
(၁၀)။အေဗာၻကာသိက ဓုတင္
ထုိဓုတင္ေဆာင္တဲ့ရဟန္းသည္ ဟင္းလင္းျပင္ လြင္ထီေခါင္ျပင္
မွာသာေနရပါတယ္။အမုိးရွိတဲ့အရိပ္။
သစ္ပင္စသည္၌ မဝင္ရပါ။သုိ႔ေသာ္ ဥပုသ္ျပဳျခင္း၊တရားန
ာျခင္း၊စာသင္၊စာခ် ရန္အတြက္ေတာ့ေနလုိ႔ရပါတယ္။ဆရ
ာဥပဇၥ်ာယ္တုိ႔ရဲ့ ဝတ္ၾကီး ဝတ္ငယ္ျပဳရန္အတြက္ဝင္ခြင့္ရသလုိ
ထုိအေၾကာင္းေၾကာင့္ ဝင္ေနစဥ္ မုိးရြာမည္ဆုိပါကမုိးတိတ္ေ
အာင္ပင္ေနခြင့္ရွိပါတယ္။ ဓုတင္မပ်က္ပါဘူး။ထုိကိစၥမ်ားမွ
လြဲျပီးအမုိးရွိေသာ ေနရာကုိျဖစ္ေစ၊သစ္ပင္ေအာက္ကုိျဖစ္
ေစ ဝင္လ်ွင္ ထုိဓုတင္ပ်က္ပါတယ္။
(၁၁)။သုႆန္ဓုတင္
ထုိဓုတင္ကုိေဆာင္ေသာ ရဟန္းသည္ သုႆန္သုိ႔ ညအခါသြား၍ ထုိသုႆန္
၌ ေနျပီး မုိးေသာက္ယံ၌ သုႆန္မွထြက္သင့္ပါတယ္။လူတုိ႔က သုႆန္ဟု
သတ္မွတ္ထားေသာ္လည္း သူေသအေလာင္း မခ်မျမွဳပ္ မရွဳိ့ရေသး
လ်ွင္ သုႆန္မမည္ပါ။ဘီလူး သရဲ စသည္တုိ႔ွႏွစ္သက္ေသာ ငါး၊အမဲ၊
နုိ့ရည္၊ဆီ၊တင္လဲ စသည္တုိ႔ကုိမမွီဝဲရပါဘူးသုႆန္မဟုတ္ေသာ ေနရာ
၌ေနျခင္း၊ သုႆန္သုိ႔ မသြားေသာေန႔ရွိလ်ွင္ ထုိဓုတင္ပ်က္ေတ
ာ့သည္။
(၁၂)။ယထာသႏၱတိဓုတင္
ထုိဓုတင္ကုိေဆာင္ေသာ ရဟန္းသည္ မိမိအားခ်ေပးထားတဲ့ ေနရ
ာ၊ေက်ာင္းအိပ္ရာ ၌ပင္လ်ွင္ေနရပါတယ္။ထုိေနရာ၌ မက္ေမာ
ေသာစိတ္ျဖင့္ မိမိစိတ္ၾကိဳက္ျပဳျပင္ျပီးေနျခင္း၊ေနရာ၌
ေနလုိေသာ တဏွာ
ျဖင့္ ရဟန္းငယ္မ်ားေနမရေအာင္ မျပဳလုပ္ရပါ။ေက်ာင္းအိ
ပ္ယာ၌ မက္ေမာေသာ တဏွာျဖစ္ကာမ်ွျဖင့္ထုိဓုတင္ပ်က္ပါတယ္။
(၁၃)။နိသဇၨိဓုတင္
ထုိဓုတင္ကုိေဆာင္တဲ့ ရဟန္းသည္ သြားျခင္း၊ရပ္ျခင္း၊ထုိင္ျ
ခင္း၊ထုိင္ျခင္း ဣရိယာပုတ္ျဖင့္သာေနရပါတယ္။ေလ်ာင္းတဲ့
ဣရိယာပုတ္နဲ႔ ေနလုိ႔မရပါဘူး၊ေလ်ာင္း၍ အိပ္စက္ျခင္းျပဳ
ကာမ်ွ၌ပင္လ်ွင္ ထုိဓုတင္ပ်က္ပါတယ္။ဓုတင္အားလုံးကုိ ပ်က္မည္ဆုိပါ
က တစ္ဖန္ျပန္ျပီးေဆာက္တည္လုိ႔ရပါတယ္။ထုိဓုတင္အက်င့္တုိ႔ကုိ
စြမ္းနုိင္သမ်ွ က်င့္ၾကံမည္ဆုိပါက လုိခ်င္တက္မက္ေသာ ေလာဘ၊မ
ေက်နပ္ေသာ ေဒါသ၊မုိက္မဲျခင္းေမာဟ စတဲ့ကိေလသာတုိ႔ကုိ
ေခါင္းပါးေစသလုိ ကုသုိလ္မ်ားလည္းတုိးပြားေစျပီးအက်ဳိး
မ်ားလွပါတယ္။သုိ႔ေသာ္ ဓုတင္ေဆာင္သူသည္ မိမိဓုတင္ေဆာင္ျခ
င္းအမွဳကုိ အမ်ားသိေအာင္ လူေတြ့တုိင္းေျပာျပလ်ွက္ က်င့္မည္ဆုိ
ပါက ဓုတဂၤ အပိစၦာဂုဏ္(ဓုတင္၌အလုိေလာနည္းျခင္း)ဂုဏ္ႏွင့္
မဟပ္မိေတာ့ပါ။ထုိ႔ေၾကာင့္ဓုတင္ေဆာင္သူသည္ မိမိ ဓုတင္ေဆာ
င္သူ အျဖစ္ကုိ မေျပာမိေစရန္ သတိထားဖုိ႔လုိအပ္လွေၾကာင္း
ကုိသိေစလုိသျဖင့္ ဓုတင္(၁၃)ပါးအေၾကာင္းကုိ တင္ျပေရးသာ
းလုိက္ပါသည္။
အားလုံးကုိယ္စိတ္ႏွစ္ပါးက်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစ။
အရွင္ဝိမလဝံသ(နာလႏၵာတကၠသုိလ္)