ဗုဒၶဘာသာမိတ္ဆက္

The Express Times
ဗုဒၶဘာသာ အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာမ်ား (သို႕မဟုတ္ )
ဗုဒၶဘာသာမိတ္ဆက္
==============================
======================
ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ မွတ္တမ္းအက်ဥ္း
လူအမည္ = သိဒၶတၳ
ဘုရားဘဲြ႕အမည္ေတာ္ = ေဂါတမဗုဒၶ
ေမြးသကၠရာဇ္ = မဟာသကၠရာဇ္ ၆၈ခု၊ ကဆုန္လျပည့္၊ ေသ
ာၾကာေန႔ (BC- 623 ခန္႔)
မိဘအမည္ = ခမည္းေတာ္ သုေဒၶါဓနမင္း၊ မယ္ေတာ္ မဟ
ာမာယာေဒဝီ မိဖုရား
ေနျပည္ေတာ္ = ကပိလဝတ္မင္းေနျပည္ေတာ္ (ယခုေခတ္ နီ
ေပါနယ္)
အမ်ိဳးအႏြယ္ = သက်သာကီဝင္ မင္းမ်ိဳး
အိမ္ေထာင္ျပဳခ်ိန္ = အသက္ ၁၆ႏွစ္အရြယ္
ဇနီး = ဖြားဖက္ေတာ္ ဘဒၵကဥၥနာ ယေသာဓရာ
သားေတာ္ = ရာဟုလာ
နန္းစည္းစိမ္စံႏွစ္ = ၂၉ႏွစ္ (ေမြးကတည္းက ေတာထြက္ခ်ိ
န္အထိ)
ေတာထြက္ခ်ိန္ = သက္ေတာ္ ၂၉ႏွစ္၊ မဟာသကၠရာဇ္ ၉၇ခုႏွစ္
၊ ဝါဆုိလျပည့္၊ တနလၤာေန႔ (BC- 594 ခန္႔)
ဒုကၠရစရိယက်င့္သည့္ကာလ = ၆ ႏွစ္ (ခဲရင္းစြာက်င့္ရသည့္ အက်
င့္ျဖစ္သျဖင့္ ဒုကၠရစရိယဟုေခၚသည္၊ ဒုကၡစရိယ မဟုတ္ပါ
။)
ဘုရားျဖစ္ခ်ိန္ = သက္ေတာ္ ၃၅ႏွစ္၊ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ခု
ႏွစ္၊ ကဆုန္လျပည့္၊ ဗုဒၶဟူးေန႔ (BC- 588 ခန္႔)
တရားေဟာသည့္ကာလ = ၄၅ႏွစ္ (သက္ေတာ္ ၃၅မွ သက္ေတာ္
၈၀အထိ)
ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူသည့္ႏွစ္ = သက္ေတာ္ ၈၀၊ ဝါေတာ္ ၄၅
ဝါ၊ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈ခုႏွစ္၊ ကဆုန္လျပည့္ အဂၤါေန႔
(BC- 543 ခန္႔)
ဒါကဗုဒၶဘုရားရဲ႕ ျဖစ္ေတာ္စဥ္ အက်ဥ္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္
။ ဆက္ၿပီးသိထားဖုိ႔လုိတာက ဗုဒၶဆုိတာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ သိသ
င့္တာေလးေတြ သိထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗုဒၶ
ဗုဒၶဆုိတာ ဘာလဲလုိ႔ေမးရင္ ဒီစကားလုံး အဖြင့္အတုိင္း “
သိသူ”လုိ႔ အလြယ္ေျဖရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သိတယ္ဆုိေတာ့ ဘာ
ကုိသိတာလဲ ဆုိရင္ သစၥာေလးပါး အပါအဝင္ သိစရာမွန္သမွ်
အားလုံးကုိ သိတာလုိ႔ ေျဖရမွာေပါ့။ အဲဒီသစၥာကုိ ဘယ္သူက
သင္ျပေပးလုိ႔ သိတာလဲ၊ သူပဲသိၿပီး တျခားသူေတြကုိ သိေ
စႏုိင္သလားလုိ႔ ထပ္ၿပီးေမးခြန္း ထုတ္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဘု
ရားရွင္ေတြဟာ သစၥာေလးပါး တရားေတာ္ကုိ ဆရာမ
ရွိဘဲ ကုိယ္ေတာ္တုိင္ က်င့္ႀကံႀကိဳးကုတ္ အားထုတ္မႈနဲ႔ သိရွိေတာ္
မူတာျဖစ္ၿပီး ကုိယ္ေတာ္ျမတ္ သိေတာ္မူတဲ့အတုိင္း ေဝေနယ်
သတၱဝါေတြကုိလည္း သိေစေတာ္မူတဲ့သူလုိ႔ အလြယ္နားလည္ မွ
တ္သားထားႏုိင္ပါတယ္။ ဗုဒၶဆုိေတာ့ ဒီေနရာမွာ
၁။ သမၼာသမၺဳဒၶ
၂။ ပေစၥကဗုဒၶ ဆုိတဲ့ ဗုဒၶ ႏွစ္မ်ိဳးကုိ သိထားဖုိ႔ လုိပါတယ္
။
သမၼာသမၺဳဒၶဆုိတာ ေလးအသေခ်ၤ နဲ႔ ကမၻာတစ္သိန္း (
ပညာ၊ သဒၶါ၊ ဝိရိယ တရားအားသာမႈကုိ လုိက္ၿပီး ကဲြ
ျပားမႈရွိ) ဒါန၊ သီလစတဲ့ ပါရမီေတာ္မ်ားကုိ ျဖည့္က်င့္
ကာ ပါရမီေတာ္ ၿပီးျပည့္စုံတဲ့အခါမွာ သိစရာမွန္သမွ် အၾ
ကြင္းအက်န္မရွိ အကုန္အစင္ကုိ သိေတာ္မူႏုိင္တဲ့ သဗၺညဳတဉာဏ္
ေတာ္ကုိ ရရွိေတာ္မူၿပီး ကုိယ္ေတာ္ျမတ္ သိေတာ္မူတဲ့ သစၥာတ
ရားအတုိင္း ေဝေနယ် သတၱဝါေတြကုိလည္း သိေစေတာ္မူႏုိင္
တဲ့ ဘုရားမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။
ပေစၥကဗုဒၶဆုိတာ ႏွစ္အသေခ်ၤနဲ႔ ကမၻာတစ္သိန္း ကာလ
ၾကာေအာင္ ဒါန၊ သီလစတဲ့ ပါရမီေတာ္တုိ႔ကုိ ျဖည့္က်င့္ေတ
ာ္မူကာ ပါရမီေတာ္ ျပည့္စုံေတာ္မူတဲ့အခါ ပေစၥကေဗာဓိ
ဉာဏ္ကုိ ရရွိေတာ္မူၿပီး သစၥာေလးပါး တရားေတာ္ကုိ ဆ
ရာမကူ ကုိယ္ေတာ္တုိင္ သိေတာ္မူခဲ့ေပမယ့္ သတၱဝါေဝေနယ်ေတ
ြကုိ သိရွိေအာင္ ေဟာေတာ္မမူႏုိင္တဲ့၊ သာသနာပကာလမွာ ပ
ြင့္ေတာ္မူတဲ့ ဘုရားငယ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီဗုဒၶႏွစ္မ်ိဳးမွာ အခုႀကဳံေတြ႕ေနရတဲ့ သာသနာေတာ္ဟာ
သဗၺညဳတဉာဏ္ေတာ္ရွင္ ျဖစ္ေတာ္မူတဲ့ ေဂါတမ ျမတ္စြာ
ဘုရားရွင္ရဲ႕ သာသနာေတာ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ သမၼာသ
မၺဳဒၶဘုရားရွင္မ်ားရဲ႕ သာသနာထြန္းကားရာ ကာလကုိ
သာသနာတြင္းကာလုိ႔ေခၚၿပီး သမၼာသမၺဳဒၶ ဘုရားရွ
င္မ်ား ပြင့္ထြန္းေတာ္ မမူတဲ့ကာလကုိေတာ့ သာသနာပ ကာ
လလုိ႔ေခၚကာ အဲဒီသာသနာပ ကာလမွာပဲ ပေစၥကဗုဒၶ အရွ
င္ျမတ္မ်ား ပြင့္ေပၚေတာ္မူၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဗု
ဒၶဆုိတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒီေလာက္သိထားရင္ကုိပဲ ဗုဒၶဘာ
သာ လူငယ္ေတြအတြက္ မဆုိးဘူးလုိ႔ ဆုိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာ
ဗုဒၶအေၾကာင္းကုိ အနည္းငယ္ မိတ္ဆက္အေနနဲ႔ သိထားၿပီ
းရင္ေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဆုိတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သိထားဖုိ႔ လုိ
ပါတယ္။ ဗုဒၶဆုိတာ ဘုရား၊ ဘာသာဆုိတာ အယူဝါဒ၊ ေဟ
ာၾကားခ်က္၊ ဗုဒၶဘာသာဆုိေတာ့ ဘုရားရွင္ရဲ႕ အယူဝါဒ
၊ ေဟာၾကားခ်က္လုိ႔ပဲ အလြယ္နားလည္ မွတ္သားထားႏုိင္
ပါတယ္။ ဘုရားရွင္ရဲ႕ ေဟာၾကားခ်က္ဆုိတာ ဘုရားျဖစ္
ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ၄၅ႏွစ္လုံးလုံး ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့တဲ့
ဘုရားရွင္ရဲ႕ တရားေတာ္ကုိပဲ ဆုိလုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေ
ဟာၾကားခ်က္ကုိပဲ ဒီေန႔ေခတ္ အသုံးအႏႈန္းေတြနဲ႔ ေျ
ပာေတာ့ ပိဋကတ္သုံးပုံ၊ နိကာယ္ငါးရပ္၊ ဓမၼကၡႏၶာေ
ပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ဆုိတဲ့ အေခၚအေဝၚေတြ ျ
ဖစ္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေခၚေတြဟာ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္
ေနေပမယ့္ ရည္ညြန္းခ်က္ကေတာ့ ၄၅ႏွစ္လုံးလုံး ေဟာၾကာ
းေတာ္မူခဲ့တဲ့ တရားေတာ္ေတြကုိပဲ ရည္ညြန္းတာ ျဖစ္ပါ
တယ္။ ဒီထက္ပုိၿပီး အက်ဥ္းဆုံး စကားလုံးေတြနဲ႔ ေျပာမ
ယ္ဆုိရင္ေတာ့ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ ဒီသုံးမ်ိဳးကိုပဲ တုိက္႐ုိက္ေျ
ပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗုဒၶဘုရားရွင္ရဲ႕ ဝါဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘုရားရွင္ရဲ႕ ဝ
ါဒဟာ ကံကံရဲ႕အက်ိဳးအျပစ္ကုိ ေဟာၾကားေတာ္မူတဲ့ ကမၼဝ
ါဒ၊ အေၾကာင္းအက်ိဳးကုိ ေထာက္ျပတဲ့ ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္စ
ပ္မႈ ဝါဒ၊ အမွားအမွန္ကုိ စိစစ္ေဝဘန္ လက္ခံေစတဲ့ ဝိဘဇ
ၨဝါဒ၊ အစြန္းမေရာက္တဲ့ အလယ္အလတ္ လမ္းစဥ္ကုိ က်င့္သုံး
တဲ့ မဇၥ်ိမပဋိပဒါ ဝါဒ၊ အရာအားလုံးမွာ အတၱဆုိတာ မရွိ
ဘဲ အစုိးမရျခင္း အနတၱသေဘာသာ ရွိတယ္ဆုိတဲ့ အနတၱဝါဒ စ
သျဖင့္ အမည္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ဖြင့္ဆုိေျပာၾကားႏုိင္ေပမယ့္
အားလုံးကုိ ၿခဳံၿပီးေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဘုရားရွင္ရဲ႕
ေဟာေျပာပုိ႔ခ်ခ်က္ အယူဝါဒဟာ တကယ့္အမွန္တရားျဖစ္တဲ့
အမွန္တကယ္ဝါဒ (Realism)ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘုရားေဟာ
တရားေတြဟာ အမွန္တရားအစစ္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ
အမွန္တရားဟာလည္း ဘုရားေဟာလုိက္လုိ႔ မွန္တာမဟုတ္ပါဘူ
း။ မွန္လုိ႔ ဘုရားေဟာတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါကုိ စာလုိ
ေျပာေတာ့ သစၥာတရားလုိ႔ ေျပာၾကျခင္းျဖစ္ပါတ
ယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶရဲ႕အဆုံးအမျဖစ္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာကုိ အ
မွန္တကယ္ဝါဒ၊ အမွန္တကယ္ဘာသာလုိ႔ ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္
။
ဘာေၾကာင့္ ဘုရားရွင္ရဲ႕ေဟာၾကားခ်က္ဟာ အမွန္တကယ္ဝ
ါဒလုိ႔ ဆုိရတာလဲဆုိရင္ ႐ုပ္နာမ္မ်ားနဲ႔ တည္ေဆာက္ထားတဲ့
သတၱဝါ အားလုံးမွာ အမွန္တကယ္ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အရာေတြပဲ
ျဖစ္ေနလုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘုရားေဟာ တရားေတြဟာ ဗု
ဒၶဘာသာဝင္ေတြ အတြက္သာမွန္ၿပီး တျခားဘာသာဝင္
ေတြအတြက္ မမွန္ဘူးဆိုတာ မရွိပါဘူး။ နာမ္႐ုပ္မ်ားနဲ႔
ဖဲြ႕စည္းထားတဲ့ သတၱဝါအားလုံးမွာ အကုန္မွန္ေနတာ ျဖ
စ္ပါတယ္။
ဆုိၾကပါစုိ႔။ ဗုဒၶရဲ႕ သစၥာေလးပါး အမွန္တရားမွာ
ဒုကၡသစၥာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘုရားရွင္က “ပဋိသေႏၶေနရ
တာ ဒုကၡ၊ အုိရတာဒုကၡ၊ နာရတာ ဒုကၡ၊ ေသရတာဒုကၡ
၊ မခ်စ္မႏွစ္သက္ဖြယ္ေတြနဲ႔ အတူယွဥ္တြဲေနရာတာ ဒုကၡ
၊ ခ်စ္ခင္ႏွစ္သက္ဖြယ္ေတြနဲ႔ ေကြကြင္းရတာ ဒုကၡ၊ အ
လုိရွိတဲ့ အရာကုိ မရတာဒုကၡ၊ အက်ဥ္းအားျဖင့္ ဒီခႏၶာႀကီ
းကပင္ ဒုကၡ”လုိ႔ ဖြင့္ဆုိေဟာေျပာျပပါတယ္။ ဒီေဟာၾ
ကားခ်က္ကုိၾကည့္ရင္ ခႏၶာရွိေနတဲ့သူမွန္သမွ် ဘယ္ႏုိင္ငံ၊ ဘယ္
လူမ်ိဳး၊ ဘယ္သတၱဝါမွာ မဆုိ ဒီဒုကၡက ရွိေနၾကမွာ အမွန္ပဲ ျ
ဖစ္ပါတယ္။ ဆုိေတာ့ကား ဒီဒုကၡဟာဘာေၾကာင့္ ျဖစ္တာ
လဲဆုိတဲ့ အေၾကာင္းတရားကုိရွာေတာ့ တြယ္တာမႈ သံေယာဇ
ဥ္ သမုဒယေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကုိ ဗုဒၶက သမုဒယသ
စၥာ ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္း အမွန္တရား တစ္ခုအေနနဲ႔ ထပ္
ၿပီးရွင္းေတာ္မူပါတယ္။ အေၾကာင္းရွိရင္ အက်ိဳးရွိတတ္သလုိ
အေၾကာင္းခ်ဳပ္ရင္လည္း အက်ိဳးခ်ဳပ္တတ္တဲ့ သေဘာရွိတဲ့အတြက္
ဒီလုိဒုကၡရွိရင္ ဒုကၡခ်ဳပ္ေၾကာင္းလည္း ရွိမွာအမွန္ပဲ ျဖစ္
ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ဗုဒၶဘုရားရွင္က နိေရာဓလုိ႔ေခၚတဲ့ နိ
ဗၺာန္ကုိဆုိက္ရင္ ဒီဒုကၡလည္း ခ်ဳပ္ၿပီလုိ႔ဆုိကာ နိေရာဓသစ
ၥာ ဒုကၡခ်ဳပ္ေၾကာင္း အမွန္တရားကုိ ေဟာေတာ္မူျခင္း
ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိဆုိေတာ့ ဒီဒုကၡခ်ဳပ္ရာကုိ သြားဖုိ႔အတ
ြက္ က်င့္ႀကံအားထုတ္ရမယ့္ လမ္းလည္းရွိဖုိ႔ လုိလာျပန္ၿပီျ
ဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ဘုရားရွင္က မွန္ကန္တဲ့ မဂၢင္ရွစ္ပါ
းလမ္းစဥ္ကုိ ရွင္းလင္းျပသကာ မဂၢသစၥာျဖစ္တဲ့ ဆင္း
ရဲခ်ဳပ္ရာသုိ႔ ေလွ်ာက္လမ္းရာ လမ္းမွန္ကုိ ျပသေတာ္မူျခင္
း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီသစၥာေလးပါး အဖြင့္ကုိၾကည့္ရင္ အားလုံးအတြက္ အမွ
န္ေတြပဲ ျဖစ္ေနတယ္ဆုိတာ ေတြ႕ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ခႏ
ၶာရွိေနတဲ့ သတၱဝါမွန္သမွ် ဒီသစၥာတရားအတုိင္း လဲြမွား
ျခင္းမရွိ မွန္ကန္ေနတဲ့အတြက္ ဘုရားေဟာ တရားေတာ္၊
ဘုရားရွင္ရဲ႕ အယူအဆေတာ္၊ ဗုဒၶရဲ႕ဝါဒေတာ္ကုိ အမွန္တ
ကယ္ဝါဒ၊ အမွန္တကယ္ဘာသာ၊ အမွန္သစၥာတရားလုိ႔ ဆုိျ
ခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာေခၚ ဗုဒၶရဲ႕အဆုံးအမနဲ႔
ပတ္သက္ၿပီး ဒီေလာက္ေလး သိထားရင္ကုိပဲ မဆုိဘူးလုိ႔ ဆုိရမွ
ာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာဝင္
ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ဆုိတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သိ
ထားသင့္တာေလးေတြကုိ ေျပာျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာဝင္ဆုိတာ အလြယ္ေျပာေတာ့ ဗုဒၶဘုရားရဲ႕
အယူဝါဒ ေဟာၾကားခ်က္မ်ားကုိ လက္ခံလုိက္နာ က်င့္သုံးၾကတဲ့
သူေတြကုိ ဗုဒၶဘာသာဝင္လုိ႔ ေခၚတာျဖစ္ပါတယ္။ တိတိက်
က် ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ဘယ္သူ႔ပေယာဂ၊ ဘယ္သူ႔စည္း႐ုံးလႈံ
႔ေဆာ္မႈမွ မပါဘဲ ကုိယ္ကုိယ္တုိင္ ေက်နပ္လက္ခံလုိ႔ “ဗုဒၶံ သရ
ဏံ ဂစၧာမိ - ဘုရားရွင္ကုိ ကုိးကြယ္ရာဟူ၍ ဆည္းကပ္ပါ၏၊
ဓမၼံ သရဏံ ဂစၧာမိ - တရားေတာ္ကုိ ကုိးကြယ္ရာဟူ၍ ဆည္
းကပ္ပါ၏၊ သံဃံ သရဏံ ဂစၧာမိ - သံဃာေတာ္ကုိ ကုိးကြယ္ရ
ာဟူ၍ ဆည္းကပ္ပါ၏” လုိ႔ဆုိကာ သရဏဂုံတည္ၿပီး ဗုဒၶဘာသ
ာအျဖစ္ ခံယူထားၾကသူေတြကုိ ဗုဒၶဘာသာဝင္လုိ႔ ေျပာ
ဆုိၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆုိေတာ့ကား ကုိယ္ကုိယ္တုိင္ ရတနာသုံးပါးကုိ ကုိးကြယ္ပါ၏လုိ
႔ သရဏဂုံကုိ ခံယူေဆာက္တည္ၿပီး ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္လာတဲ့ ဗု
ဒၶဘာသာဝင္ေတြ အေနနဲ႔ ဘာေၾကာင့္ ဘုရား၊ တရား
၊ သံဃာ ရတနာသုံးပါးကုိ သရဏလုိ႔ ဆုိတာလဲ၊ ဘာေၾကာင့္
ရတနာသုံးပါးဟာ ကုိးကြယ္ခံထုိက္တာလဲလုိ႔ ေမးလာခဲ့မယ္ဆုိ
ရင္ “သတၱဝါေတြရဲ႕ ေဘးဒုကၡကုိ ပယ္ေဖ်ာက္ဖ်က္ဆီးတတ္တဲ့
အတြက္ေၾကာင့္ ရတနာသုံးပါးဟာ သရဏ အမည္ရေၾကာင္
း၊ ရတနာသုံးပါးကုိ ကုိးကြယ္တာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ဘုရားရွ
င္ဟာ သတၱဝါေတြကုိ ႀကီးပြားခ်မ္းသာေၾကာင္း နည္း
လမ္းကုိ ျဖစ္ေစ၊ မႀကီးပြား မခ်မ္းသာေၾကာင္း မေ
ကာင္းတဲ့ နည္းလမ္းေတြကေန ပယ္ခြါေစ၊ အျပစ္ကင္း
ၿပီး ဂုဏ္ေက်းဇူးအေပါင္းနဲ႔ ျပည့္စုံေစတဲ့အတြက္ ကုိးက
ြယ္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ တရားေတာ္ဟာလည္း က်င့္ႀကံလုိ
က္နာသူေတြကုိ ဘဝသံသရာ ခရီးမွ ဆဲြထုတ္ကယ္တင္ႏုိင္ျခင္း
၊ က်င့္စဲအခုိက္ႏွင့္ က်င့္ၿပီးေနာက္မွာလည္း သက္သာၿငိမ္းခ်
မ္းမႈကုိ ျဖစ္ေစျခင္းႏွင့္ သတၱဝါေတြရဲ႕ ေဘးဒုကၡကုိ
ပယ္ေဖ်ာက္ဖ်က္စီး ေစႏုိင္ျခင္း စတာေတြေၾကာင့္ ကုိးက
ြယ္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ သံဃာေတာ္ဟာလည္း ေကာင္းမ
ႈကုသုိလ္ကုိ ႀကီးက်ယ္မ်ားျပာေစ၊ ေဘးဒုကၡကုိ ပယ္ေဖ်ာက္
ဖ်က္စီးေစတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ကုိးကြယ္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာ
င္း” စသျဖင့္ ရတနာသုံးပါးကုိ ကုိးကြယ္ရျခင္း အေၾက
ာင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒီေလာက္ေတာ့ သိထားဖုိ႔ လုိပါတယ္။
ေနာက္ သရဏဂုံကုိ ခံယူၿပီး ဗုဒၶဘာသာ တစ္ေယာက္ျဖစ္လာ
တဲ့ သူတစ္ေယာက္အတြက္ မွန္ကန္တဲ့အယူဝါဒ သမၼာဒိ႒ိ ရွိေနဖုိ
႔လည္း လုိပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ တစ္ေယာက္ဟာ ရတနာသုံးပ
ါး၊ ကံကံရဲ႕ အက်ိဳးတရား၊ အေၾကာင္းအက်ိဳး ဆက္စပ္မႈနဲ
႔ မ်က္ေမွာက္ေလာက တမလြန္ေလာက စတာေတြအေပၚမွာ
သံသယမရွိ အမွန္သိၿပီး ယုံၾကည္လက္ခံဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ဒါမွလည္
း ဗုဒၶအလုိက် မွန္ကန္တဲ့ အယူရွိသူ ျဖစ္ေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေတာ့ကား သရဏဂုံကုိ ခံယူထားၿပီး ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္ေန
တဲ့ ဗုဒၶဘာသာ တစ္ေယာက္ဟာ ဒီသရဏဂုံ တည္ၿမဲဖုိ႔အေရး၊
မပ်က္စီးေရးအတြက္လည္း ႀကိဳးစားအားထုတ္ဖုိ႔ လုိပါတယ္
။ စာေပမွာကေတာ့ သရဏဂုံ ပ်က္စီးတတ္တဲ့ အေၾကာင္း (၂)
မ်ိဳးရွိတယ္လုိ႔ ဖြင့္ျပပါတယ္။
၁။ ေသသြားရင္ သရဏဂုံပ်က္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေန႔
ေခတ္ ေသသူကုိ သရဏဂုံတင္တယ္ဆုိတဲ့ အသုံးဟာ ဒီမွာ အႀကဳံးမဝ
င္ပါဘူး။ ေသသူကုိ သရဏဂုံ တင္လုိ႔လည္း မရပါဘူး။ ေသရ
င္ သရဏဂုံဟာ အလုိလုိကုိ ပ်က္သြားပါတယ္။
၂။ မေသေသးေပမယ့္ သရဏဂုံကုိ ခံယူထားတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ တ
စ္ေယာက္ဟာ ရတနာသုံးပါးထက္ ပုိၿပီး တစ္ျခားအယူဝါ
ဒေတြကုိ လက္ခံယုံၾကည္မယ္၊ ဗုဒၶဘာသာကုိပစ္ၿပီး တစ္ျခ
ားအယူဝါဒကုိ လက္ခံသြားမယ္ဆုိရင္ ဒါလည္း သရဏဂုံ ပ်က္တဲ့
အေၾကာင္းထဲမွာ ပါဝင္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကေတာ့ အသက္ရွင္
ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာကုိ သရဏဂုံ ပ်က္စရာအေၾကာင္း ရွိတဲ့အတြက္
သတိျပဳဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခါတေလ ေဘးဒုကၡတ
စ္ခုခု၊ အေၾကာက္တရား တစ္ခုခုေၾကာင့္ စိတ္မပါဘဲ တစ္ျ
ခားအယူဝါဒေတြကုိ လက္ခံလုိက္နာ လုပ္ေနရတာေတြ ရွိတတ္
ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ကုိယ့္စိတ္က ရတနာသုံးပါးကုိ တကယ္ပစ္လုိ
တဲ့ သေဘာမဟုတ္တဲ့အတြက္ သရဏဂုံကေတာ့ မပ်က္ပါဘူး။ သရဏ
ဂုံေတာ့ ညစ္ႏြမ္းႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီအခ်က္ကုိလည္း
သတိျပဳ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကံကံရဲ႕ အက်ိဳးအျပစ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဗုဒၶဘာသာတစ္
ေယာက္ဟာ မေကာင္းမႈကုိေရွာင္ၿပီး ေကာင္းမႈကုိ ေဆ
ာင္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ မေကာင္းမႈဒုစ႐ုိက္အမႈကုိ မလုပ္ျဖစ္
ေအာင္ ေရွာင္ၾကဥ္ၿပီး ေကာင္းမႈသုစ႐ုိက္ကုိ လုပ္ႏုိင္ေအ
ာင္ ႀကိဳးစားဖုိ႔ လုိပါတယ္။ မေကာင္းမႈ ဒုစ႐ုိက္ကုိ ေရွ
ာင္ဖုိ႔အတြက္ သီလကုိ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ရပါမယ္။ အ
နည္းဆုံး ငါးပါးသီလကုိ လုံၿခဳံေအာင္ ေစာင့္ထိန္းထားတဲ့
သူဟာ မေကာင္းမႈ ဒုစ႐ုိက္ကုိလည္း ေရွာင္ၾကဥ္ၿပီး ျဖစ္
ပါတယ္။ ေကာင္းမႈေဆာင္ဆုိတာကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာေတြ
ရဲ႕ ေကာင္းမႈလုပ္ျခင္း ရည္ရြယ္ခ်က္က ေနာက္ဆုံးပန္း
တုိင္ျဖစ္တဲ့ နိဗၺာန္ကုိ မ်က္ေမွာက္ျပဳေရးနဲ႔ နိဗၺာန္မရ
ခင္ သံသရာလည္ရတဲ့ အခါမွာလည္း သံသရာခရီးမွာ ခ်မ္းသာ
ေရးအတြက္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ ပန္းတုိင္ေတြကုိ လွမ္းကုိင္
ဖုိ႔အတြက္ နိဗၺာန္ကုိ မ်က္ေမွာက္ျပဳဖုိ႔ သီလကုိ အေျခခံတဲ့
ဘာဝနာ အလုပ္ကုိ ႀကိဳးစားအားထုတ္ရမွာျဖစ္ၿပီး နိဗၺ
ာန္ မရခင္ သံသရာလည္တဲ့ အခါမွာလည္း ေကာင္းတဲ့သုဂတိ ဘ
ဝေတြမွာျဖစ္ဖုိ႔ သီလကုသုိလ္ကုိ ေကာင္းေကာင္းထိန္းသိမ္း
ၿပီး ဒါနကုသုိလ္ကုိလည္း စြမ္းႏုိင္သမွ် ျပဳလုပ္ၾကရမွာ ျဖ
စ္ပါတယ္။ ဒီလုိနည္းမ်ားနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ တစ္ေယာက္ဟာ ယုံ
ၾကည္မႈနဲ႔ က်င့္ႀကံမႈကုိ လက္ေတြ႕လုိက္နာ က်င့္ႀကံၿပီး ကုိ
ယ္လုပ္ရင္ ကုိယ္ရမယ္၊ ကုိျဖစ္ရင္ ကုိခံရမယ္ဆုိတဲ့ မွန္ကန္ၿပီး
အေၾကာင္းအက်ိဳးသင့္တဲ့ အယူဝါဒကုိ သေဘာေပါက္ နားလည္
ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီထက္နားလည္ခ်င္ရင္ေတာ့ ဒီထက္ပုိၿ
ပီး ေလ့လာက်င့္ႀကံၾကည့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေလာက္ဆုိရင္ေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြအတြက္ ဗုဒၶဘာသ
ာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သိသင့္သိထုိက္တာေလးေတြကုိ မိတ္ဆက္သေဘာေ
လာက္ သိႏုိင္မယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။ အလြန္ေလးနက္ၿပီး က်ယ္ျ
ပန္႔လွတဲ့ ဗုဒၶအဆုံးအမေတြကုိ စာမ်က္ႏွာ တစ္ခုႏွစ္ခုေလာ
က္နဲ႔ေတာ့ ျပည့္စုံေအာင္ တင္ျပဖုိ႔ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ ဒ
ါေပမယ့္ အခု တင္ျပခဲ့တာေလးေတြကုိပဲ ေသေသခ်ာခ်ာ ေလ
းေလးနက္နက္ ဖတ္မွတ္ထားမယ္ဆုိရင္ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ ပတ္သ
က္ၿပီး တစ္ေယာက္ေယာက္က ေမးလာခဲ့မယ္ဆုိရင္ ဘာမွမသိတ
ာထက္စာရင္ သိသေလာက္ေတာ့ ေျဖၾကားေပးႏုိင္ၾကမွာ
ျဖစ္ပါတယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာအျဖစ္ ခံယူထ
ားၿပီး ဘာတစ္လုံးမွ မသိဘဲ ျဖစ္ေနတဲ့ သူေတြအတြက္ေတာ့
အမ်ားႀကီး အေထာက္အကူျဖစ္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာ မိတ္ဆက္ေလး
ဆုိတာ အေသအခ်ာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
Credit- Dhamma Knowledge
--